در روزگاران گذشته یوگا شیوهای محسوب میشد جهت دستیابی به شادی متعالی و تنویر افکار. امروز از آن به عنوان روشی برای رسیدن به حقیقت خود، افزایش نیروی بدنی و درمان استفاده میشود.
قدرت شفابخش تمرینهای یوگا برای درمان انواع اختلالات، از یبوست، زیادی اسید و زخم معده، کمر درد، آسم و برونشیت تا سرطان، بیماریهای قلبی، فشار خون، دیابت، بی خوابی، اختلالات مرتبط با قاعدگی، چاقی، سینوس و تعداد دیگری از بیماریها بهکار گرفته میشود.
قدرت شفا بخش یوگا بسیار اعجاب آمیز است و امروزه این روش در درمان ناهنجاریهایی همچون تصلب بافتی، فلج مغزی و پوکی استخوان مورد توجه جدی قرار گرفته است.
یکی دیگر از مزیتهای یوگا در این است که به شخص کمک میکند که کارکردهای بدنی مختلف خود از جمله فشار خون، دمای بدن، ضربان قلب، خصوصیات متابولیکی و غیره را تحت کنترل درآورد به این ترتیب اسکلت، عضلات، قلب و سیستم عصبی بسیار حساس شده و کارکرد و حفظ سلامت بدن را تضمین میکنند. به عنوان مثال، تمرین ساروانگاسانا، تیروئید را تحریک میکند، یا تمرین سیرشاسانا غدهی هیپوفیز و با تمرین پاسچی موتان اسانا لوزالمعده تحت تاثیر قرار می گیرد.
تحقیقات نشان میدهد افرادی که به صورت مرتب تمرینات یوگا را انجام میدهند قدرت تحملشان در مقابل انواع اضطرابها بیشتر بوده، فشار خون متناسبی دارند، قلبشان خوب کار میکند و در کل جسم سالمتری دارند.
چگونه بیماری شکل می گیرد؟
بدن به وسیلهی نیروی حیات و ذهن به واسطهی نیروی ذهنی کار می کند. این بدان معناست که در این سیستم دو نوع انرژی وجود دارد. یک نوع از انرژی، کار جهت دادن به ارگانهای بدنی را به عهده دارد و نوع دیگر در خدمت فعالیتهای ذهنی است و بیماری نیتجهی شکست تعادل کمی میان این دو نوع انرژی است.
زمانی که تمرینهای یوگا را انجام میدهید، به ویژه تمرینهای اصلی، فشار ملایمی به شش (۶) پیوندگاه اصلی در ستون فقرات وارد میآورید.از این میان، چهار (۴) پیوندگاه، کار توزیع نیروی حیات و نیروی ذهنی را بر عهده دارند و در محور طولی ستون فقرات، شبکهی سولار، منطقهی قلبی و گردنی قرار دارند. این پیوندگاهها به چاکرا یا مراکز انرژی معروفند. سلامت ما در گرو ایجاد تعادل در این مراکز میباشد. چنانچه تعادل به هم بخورد، بیماری در ناحیهی مرتبط آغاز میشود.
اختلالات روانی یا جسمی
بیماری تنها در جسم شکل نمیگیرد. حتی اگر بیماریای ظاهرا از جسم آغاز شود، مستقیما به سمت ذهن رفته و از آنجا بار دیگر به جسم هجوم میبرد. از این نوع بیماریها با عنوان بیماریهای سایکوسوماتیک یاد میشود.
به این ترتیب، نقطهی شروع بیماری هر جا که باشد، جسم و ذهن فرد همزمان درگیر میشود. کارکرد این دو نیرو جسم و ذهن- همچون نیروهای مادی است و میتوان از آنها با عنوان نیروی مثبت و یا منفی نیز یاد کرد. نیروی منفی کنترل و عملکرد ذهن را به عهده دارد حال آن که نیروی مثبت، جسم، درجه حرارت وحرکت آن و غیره را بر عهده دارد.
از آنجا که جسم و ذهن ما بسیار با هم در ارتباطند، پاکسازی و افزایش انرژی بدن میتواند تاثیر شگرفی در سرعت گرفتن میزان واکنشهای بیوشیمیایی و شفا یافتن جسم داشته باشد. در این باره بیشتر توضیح میدهم. در زندگی، میبایست بین دو نیروی حیات و نیروی ذهنی تعادل ایجاد شود، اما معمولا این اتفاق نمیافتد. چنانچه نیروی پرانیک بر نیروی ذهنی چیره شود، بیماری روانی رخ میدهد و اگر نیروی ذهنی بر نیروی حیات مسلط شود، بیماری جسمی ایجاد میشود.
این همان چیزی است که ما در پزشکی مدرن مورد بررسی قرار میدهیم. زمانی که دستگاه عصبی پاراسمپاتیک ما بر دستگاه عصبی سمپاتیک چیره شود و یا برعکس، ما ممکن است دچار اختلالات روانی و یا جسمی شویم و چنانچه این دو دستگاه حالت تعادل به خود بگیرند، جسم هم به تعادل عالی خود میرسد.
هنگامی که هماهنگی کامل بین این دو دستگاه، ذهن و جسم یا نیروی حیات و نیروی ذهنی، برقرار شود، میزان ترشح غدد درون ریز نیز به حالت تعادلی خود میرسد. اینها غدد بسیار مهمی هستند که هر یک به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم به وسیله سیستمهای انرژی کنترل میشوند. و اگر هماهنگی این دو دستگاه بر هم بخورد، غدهی خاصی به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
شفا به کمک یوگا
جسم مادی از مواد شیمیایی حیات بخشی چون انواع پادتنها، آدرنالین و غیره تشکیل شده است. زمانی که به یکی از اینها نیازمند میشویم، از طریق بیرونی همچون قرصها، سرمها و یا تزریقات آنها را به دست میآوریم. با این وجود، اگر بتوانیم دستگاه به خصوصی که این مواد شیمیایی را تولید میکنند احیا کنیم، میتوانیم آنها را در خود بدن تولید کنیم. این یکی از دستاوردهای یوگاست.
به عنوان مثال، در صورت وجود دیابت، غدهی پانکراس کارکرد درست نداشته و انسولین تولید نمیکند و بنابراین میزان گلوکز خون کنترل نمیشود. این بدان معناست که دستگاه عصبی ما به علت استرس و فشار، معلول شده است. چنانچه دستگاه عصبی را در حالت آرامش مناسب قرار دهیم، کارکرد خود را باز خواهد یافت. در نتیجه، پانکراس شروع به کار خواهد کرد و دیابت درمان خواهد شد.
بیماری سرطان را میتوان به کمک درمانهای یوگا معالجه کرد. تمرین تنفس اوجایی، تمرین کارآمدی است. زبانتان را به عقب خم کرده و به سقف دهانتان (خچاری مودرا) بچسبانید و تمرین تنفس اوجایی را برای پنجاه، صد و یا صد و پنجاه مرتبه با چشمان باز و یا بسته تکرار کنید. این تمرین را با تمام توان روحی و قدرت درونیتان انجام دهید.
شخصی که از بیماری آسم در رنج است، میتواند آدرنالین را در بدن خود با تمرینی به نام شاشانکاسانا تولید نماید. این تمرین میزان ترشح آدرنالین خون را افزایش میدهد. تمرین شاشانکاسانا، غدد مسوول آدرنالین را فعال نموده و به این ترتیب آدرنالین بیشتی تولید میشود و به این ترتیب خطر حملهی آسم از بین می رود. هر کسی که بیماری آسم را تجربه کرده میداند چنانچه دچار حمله شده و به پزشک مراجعه نماید، برای او آدرنالین تجویز میشود. حال آنکه با انجام دادن این تمرین میتواند آدرنالین را خودش تولید کند.
(کارایی این تمرین به ويژه در ابتدای حملهی آسمی بسیار خواهد بود، یعنی زمانی که فرد احساس میکند گرفتگی تنفسی در حال رخ دادن است. زمان اتفاق افتادن حملهی تنفسی، برای یک بیمار آسمی کاملا قابل درک است. این شرایط از صبح آغاز شده و کم کم فرد احساس سنگینی در قسمت سینه میکند. چنانچه این تمرین را انجام دهد به زودی احساس بهتری خواهد داشت.)
در تمرین شاشانکاسانا فرد روی پاهای خود نشسته و به سمت جلو خم میشود، پیشانی و دستان خود را روی زمین قرار داده و در حالت آرامش در این وضعیت به مدت ده تا پانزده دقیقه قرار میگیرد. این همان سجدهی مسلمانها در نماز است.
بیماران قلبی پیش از رسیدن پزشک، روی زمین خوابانده میشوند در حالی که پاهاشان در سطحی بالاتر از بدنشان قرار دارد. قراردادن پاها بر روی بالش باعث می شود که خون به سمت قلب بازگشت داده شده و فشار موجود روی قلب از بین برود، صرف نظر از اینکه موضوع مورد شکایت بیمار چه باشد با این روش تا زمان رسیدن پزشک، قلب میتواند به کار خود ادامه دهد.
(این یک تمرین ساده است که همگان میتوانند یاد بگیرند. به ویژ] آنها که به دنبال زندگی مدرن میباشند. آنها که تمام روز در اتاق خود نشستهاند و بیرون نمیروند و از اضطراب، احساس عدم امنیت، استرس، فشار روحی و غیره در رنجند.)
در تمرین سیداهاسانا همچون حالت چهارزانو می نشینیم. چنانچه این تمرین در طول یک دورهی زمانی مشخص مثلا نیم ساعت در روز انجام شود، به فرد در کنترل هورمون تسترون که عامل اصلی حملهی قلبی است کمک مینماید (چنانچه گهگاه، آگاهانه یا ناخودآگاه بیش از اندازه تولید شوند) وهمچنین این نوع نشستن برای درمان فشار خون نامتعادل نیز کمک کننده است.
در شرایطی که شخص از فشار خون بالا و یا پایین رنج میبرد، چنانچه برای نیم ساعت و در صورت امکان یک ساعت در این تمرین باقی بماند میتواند فشار خون خود را کنترل نماید. به این ترتیب که فشار جمع شده در پرونیوم و امعا و احشا به مرکزگاههای مغزی که کار کنترل فشار خون را به عهده دارند بازگشت داده میشود. در تمرین سیدهاسانا پای چپ زیر استخوان سکروم قرار گرفته و پای راست روی قسمت نشیمنگاه.
بسیاری از خانمها که دچار ضعف و افتادگی رحم میباشند. البته این مساله را به کمک عمل جراحی نیز میتوان برطرف نمود اما در یوگا، تمرینهایی همچون ناواسانا (وضعیت قایق) و اودیانا باندها و جلادهارا باندها برای درمان این مشکل وجود دارند.
در وضعیت ناواسانا، فرد دراز کشیده و هر دو پای خود را کمی به سمت بالا می کشد و محکم نگه می دارد، سپس بالا تنهی خود را به سمت بالا آورده و محکم میکند. دستهای خود را صاف و کشیده به سمت پاها داده و محکم نگاه میدارد. دیده شده که انجام دادن این تمرین موجب به عقب بازگشتن رحم میشود. ممکن است این نتیجه در طی روزهای ابتدایی حاصل نشده و دورهای از زمان لازم باشد، اما این تمرین به طور قطع در درمان پرولاپس موثر واقع خواهد شد. در تمرین اودیانا باندها، بازدم خود را از طریق دهان خارج کرده و ریهها را از هوا خالی کنید و همزمان شکم را از ناحیهی بالا و عقب منقبض نمایید. اینکار باعث میشود کلیهها، مثانه و رحم هم منقبض شوند. در واقع کل دستگاه تناسلی و سیستم هاضمه دچار انقباض میشود. چنانچه همزمان با قفل گلو، دروضعیت جلاندهارا باندها قرار گرفته و دستها را کشیده و زانوها را به سمت جلو فشار دهید، خون در گردش بدن شما در ناحیهی ناف جمع میشود و میدانیم که تمرکز خون در هر ناحیه از بدن، درمان سریع تر آن ناحیه را به دنبال خواهد داشت.
دو تمرین آسانا به نامهای اوتاناپاداسانا و پاسچی موتان اسانا برای ایجاد تعادل در ناحیهی ناف وجود دارد. همچنان که ممکن است انحراف در ستون فقرات حادث شود، انحراف در ناحیهی ناف و شکم (عضلات راست شکمی) ممکن است بوجود آید. در شمال هند به انحراف ناحیهی ناف، نابهی چادنا یا تاران چادنا میگویند. در تمرین اوتاناپاداسانا، به روی کمر خوابیده و دستهای خود را در دو طرف بدن در حالیکه کف دستها به سمت بالاست قرار میدهید. به صورت طبیعی نفس بکشید، سپس پاها را دراز کرده و در حدود هشت اینچ از زمین فاصله داده و نگه دارید. حالا پاها را یکی در میان به سمت بالا پایین تا حدود شش تا دوازده اینچ از سطح زمین حرکت دهید (پای چپ دوازده اینچ بالا می رود و پای راست شش اینچ پایین میآید و عکس آن). حرکات می بایست با کنترل، آهسته و بدون شتاب باشد. این کار را برای چند ثانیه انجام دهید. خودتان را خسته نکنید. نفس خود را خالی کنید و دوباره به وضعیت طبیعی خود برگشته و کمی استراحت کنید.
در تمرین پاسچی موتان اسانا، به کمر خوابیده و یک دم عمیق بگیرید. سپس درحالیکه پاهایتان به روی زمین باقی مانده و نوک انگشتان پا به سمت سقفاند، بنشینید. دستهایتان را به سمت بالا بکشید. در حالی که کمر خود را صاف نگه داشتهاید نفس خود را بیرون داده و از قسمت لگن به سمت جلو خم شوید. تا جایی که انعطاف بدنتان اجازه میدهد به سمت جلو و پایین خم شوید. دستها را بیشتر کشیده و به هر قسمت از پاهایتان که میتوانید، برسانید. در این حالت سعی کنید پاشنهها، لگن و رانهایتان به زمین بچسیبد درحالی که ستون فقرات خود را صاف نگه میدارید. حالا پیشانی خود را روی زانوها قرارداده (تا جایی که برایتان مقدور است) و به صورت طبیعی تنفس کنید. سعی کنید آرنجهای خود را به روی زمین قرار دهید. این وضعیت را برای چند ثانیهای حفظ کنید. دم دیگری گرفته، سر خود را بلند کنید و به حالت ابتدایی خود بازگشته و کمی استراحت کنید.
نتیجه گیری
تاثیرات مثبت یوگا در طول دورهی شفا، غیرقابل انکار است. تمرینهای یوگا غدد درون ریز را تحریک میکند و این غدد نیز به نوبهی خود نه تنها بدن بلکه احساساتی از قبیل اضطراب، ترس و خشم را که با تمرینهای یوگا هم قابل کنترلاند، متاثر می سازند.
امروزه تحقیقات مختلفی در این رابطه به صورت کلینیکال، در مدرسههای پزشکی و آشرامها در حال انجام شدن است. نتایج حاکی از آن، این است که یوگا یک دستاورد استثنایی و قدرتمند است که میتواند به طور موفقیت آمیزی حتی در بیماریهای مزمن و لاعلاج مورد استفاده قرار بگیرد. با این وجود این تمرینها بهتر است به عنوان روشی جانبی در کنار سایر روشها به کار رفته و افراد تنها به آن اتکا نکنند. بهترین راه آن است که یوگا در کنار طب سنتی و یا مدرن قرار گرفته و به این ترتیب هر دو وجه جسمی و روحی فرد تحت درمان قرار بگیرد.
حتما زير نظر مربي تمرينهای يوگا را انجام دهيد.