سرگیجه

سرگیجه احساسی است که در آن فرد مبتلا احساس می کند خود یا محیط اطرافش در حال حرکت است. این مشکل بدون هیچ گونه پیش بینی بر فرد حادث می‌شود و معمولاً به همراه حالت تهوع و استفراغ می‌آید.

انواع خفیف این مشکل بیشتر به سردردهای ضعیف شبیه است. سرگیجه ممکن است کاذب یا واقعی باشد. سرگیجه واقعی می‌تواند به علت مشکلات سیستم عصبی مرکزی مانند سکته مغزی یا گوش داخلی مانند نشانگان منییر (menier) باشد.

سرگیجه دورانی یا واقعی حالتی است که فرد احساس می‌کند محیط اطرافش به دور سرش در حرکت یا چرخش است و یا آنکه محیط اطراف ثابت است اما خودش در حال حرکت یا چرخش است. همین احساس حرکت یا چرخش است که سرگیجه واقعی را از سایر انواع گیجی یا سبکی سر (dizziness) متفاوت می‌کند. در سبکی سر، بیمار احساس عدم تعادل می‌کند اما احساس حرکت وجود ندارد. بیمار می‌گوید سرم گیج رفت و یا چشم‌هایم سیاهی رفت.

عوامل بروز سرگیجه

۱ – سرگیجه (حالت تشنجی خوش خیم) یا BPPV: افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند احساس گیجی می‌کنند و این گیجی معمولاً همراه با حالت تهوع، عرق کردن و رنگ پریدگی است. این مشکل معمولاً به طور ناگهانی ایجاد شده و در کمتر از ۳۰ ثانیه از بین می‌رود. این بیماری ممکن است به خاطر ایجاد یک تغییر ناگهانی در وضعیت بدن مثل غلت خوردن در تختخواب یا رفتن و بیرون آمدن از تختخواب به وجود آید.

۲ – سندرم منییر: این بیماری یکی دیگر از علل متداول سرگیجه است و علائم آن ضعیف شدن یا از بین رفتن حس شنوایی، صدای زنگ در گوش و سرگیجه‌های گاه و بی گاه می‌باشد. علت این بیماری هنوز ناشناخته است. افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند در گوش‌های خود احساس سنگینی و فشار کرده که به دنبال ضعف یا از بین رفتن شنوایی در یکی از گوش‌ها به وجود می‌آید و کمی بعد فرد دچار سرگیجه می شود. این مشکل گاهاً با حالت تهوع و استفراغ نیز همراه است. از بین رفتن شنوایی بتدریج بر می‌گردد و سرگیجه نیز
کم کم از بین می‌رود.

درمان بیماری منییر‌: کاهش مصرف نمک و داروهای مدر (ادرارآور) که میزان آب بدن را کاهش می‌دهد به بیماران توصیه می‌شود. بیماران مبتلا به سندرم منییر باید از مصرف مشروبات الکلی، شکلات، قهوه و سایر غذاهای حاوی نمک و شکر بالا خودداری کنند.

۳ – علل و عوامل دیگر: سرگیجه می‌تواند علتهای دیگری هم داشته باشد که عبارتند از: سکته، تومورهای مغزی، پایین آمدن فشارخون، نامنظم بودن ضربان قلب، تصلب شریانها و سردردهای میگرنی. خیلی از داروهای تجویزی و غیر تجویزی هم می‌تواند منجر به ایجاد سرگیجه شوند. در برخی افراد داروهای سرماخوردگی و آنفلوآنزا، مسکن‌ها و همچنین داروهای فشارخون، دیابت، بیماری تیروئید، افسردگی و اضطراب نیز ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شوند.

خواص خوراکی‌ها در درمان سرگیجه

• آلو حالت تهوع را از بین می برد. از این رو افرادی که به حالت تهوع و سرگیجه مبتلا می‌باشند، بهتر است روزانه چند عدد آلو بمکند.

• روغن به سرگیجه را برطرف می‌کند. (برای تهیه روغن به، به را تکه تکه کرده و بپزید. سپس آب آن را بگیرید و با دو برابر وزنش روغن زیتون مخلوط کرده و آنقدر بجوشانید تا تمام آب آن بخار شود و فقط روغن باقی بماند. البته دقت کنید که روغن نسوزد. روغن به طبیعت سرد دارد).

• لیمو ترش یا لیمو شیرین سرگیجه را رفع می‌نماید و اگر با کمی عسل خورده شود، باعث آرامش شده و دلشوره را برطرف می‌کند.

• خوردن نارنگی به کسانی که دچار سرگیجه هستند، توصیه  می‌شود.

• موز به علت داشتن پتاسیم فراوان، مانع از سرگیجه می‌شود. پتاسیم به مدت طولانی در بدن ذخیره نمی‌شود و کمبود پتاسیم باعث دردهای ماهیچه‌ای، ضربان نامنظم قلب و سرگیجه می‌شود.

• افرادی که سردردهای مزمن ناشی از ناراحتی های گوارشی یا سرگیجه دارند، اگر مقداری نان را در آبی که بالنگ در آن خیسانده شده، گذاشته یا در عصاره بالنگ بخیسانند و میل نمایند، بهبودی حاصل خواهد شد.

• دم کرده گلهای زالزالک و یا گرد گل خشک شده آن به مقدار پنج تا هشت گرم در روز برای سرگیجه و احساس صدا در گوش مفید است.

• خوردن سیر بویژه به صورت ترشی در درمان سردرد و سرگیجه سودمند است. سیر با هندوانه سازگار نیست و تولید قی، استفراغ و سرگیجه می‌کند.

• مصرف پیاز عنصل یا دشتی جهت درمان اکثر امراض عصبی و دماغی مانند سرگیجه، درد شقیقه، سردرد یک طرف سر و بی حسی اعصاب مفید است.

• کنگر فرنگی برای درمان سرگیجه مفید است و از کلسترول خون نیز می‌کاهد.

• ضماد پونه در درمان سردرد و گیجی بسیار مفید است. برای این منظور آن را با پارچه ای به دور سر ببندید.

• مصرف ریحان برای از بین بردن سرگیجه بسیار مفید است.

• جوشانده ریحان نیز در درمان سرگیجه سودمند است. برای این منظور ۲۰ تا ۵۰ گرم ساقه ریحان را که دارای برگ و گل است، در یک لیتر آب جوش ریخته و دوازده دقیقه دم کنید. سپس آن را صاف و شیرین نموده و بعد از هر غذا یک فنجان از آن را بنوشید.

• از رایحه بی نظیر سوسنبر می توان در درمان سرگیجه استفاده نمود.

• اگر گرد ریوند را با لعاب به دانه ساییده، به صورت قرص درآورید و زیر زبان نگاه داشته و آب آن را فرو برید، برای درمان سرگیجه بسیار مفید است.

• استفاده از ریوند سرگیجه را از بین می برد.