درد و التهاب عصب سیاتیک

عصب سياتيک قطورترين و طويل‌ترين عصب بدن است.

از مهره‌هاي کمر شروع مي‌شود، از کنار نشيمنگاه عبور کرده و از وسط ران در پشت طي مسير مي‌کند تا به پشت زانو برسد، در اينجا به دو شاخه تقسيم مي‌شود که هر کدام از اين دو شاخه اصلي مسئول حس و حرکت قسمتي از ساق، مچ پا و انگشتان هستند.

بنابراین حرکت و بخش اعظمی از حس ناحیه زیر زانو مربوط به این عصب است.

سیاتیک چیست؟

به علایم یا مشکلاتی همانند بی‌حسی، درد و ضعف عضلانی ناشی از درگیری و تحت فشار قرارگرفتن عصب سیاتیک یا ریشه‌های عصب سیاتیک گفته می‌شود.

در سیاتیک ممکن است علائمی چون درد و اختلالات حسی در ناحیه باسن،  پشت ران و ساق و ضعف عضلات ساق، پشت و کف پا ایجاد شود. احساس‌های ناخوشایند و اختلالات در سیاتیک، به میزان آسیب و التهاب، ناحیه آسیب و فیبرهای عصبی درگیر وابسته است. معمولا  درد ساق پا بیشتر نمود دارد. این مشکلات و اختلالات اغلب یک طرفه بوده ولی ممکن است هر دو سمت را درگیر کند.

علل سیاتیک

برخی از عواملی که ممکن است در ایجاد علایم در ارتباط با سیاتیک نقش داشته باشند عبارتند از:

فتق دیسک بین مهره‌ای

تنگی کانال نخاعی

آرتروز ستون فقرات (اسپوندیلوز)

بیماری تخریبی دیسک

لغزش مهره (اسپوندیلولیستزیس)

اختلال عملکرد مفصل خاجی- خاصره‌ای (مفصل ساکروایلیاک)

گیرافتادن عصب سیاتیک و یا شاخه‌های انتهایی آن

سندرم پیریفورمیس (درگیری عضله‌ای عمقی در نشیمنگاه که به همین نام نامیده می‌شود) که باعث فشار به عصب سیاتیک می‌گردد (عصب سیاتیک عموما از زیر این عضله در ناحیه کفل عبور می‌کند)

تومورهای ستون فقرات کمری، لگن و ران

شکستگی‌ها و دررفتگی‌ها در لگن و اندام تحتانی

گاهی به دنبال اعمال جراحی (به عنوان عوارض عمل)

فشارهای ممتد به عصب سیاتیک یا شاخه‌های انتهایی آن به علت وضعیتهای نادرست، گچ تنگ و چکمه بلند و تنگ

اختلالات عروقی (همانند دیابت و سندرم ایسکمی ولکمن

بافت اسکار و هماتوم (تجمع خون به علت آسیب عروقی) در مسیر ریشه‌های عصبی یا عصب سیاتیک

حاملگی

ضربه یا تروما

وضعیتهای ثابت بدنی یا وضعیتهای نادرست به خصوص حالت نشسته

کشیدگی عضلانی

تزریقات عضلانی در محل نامناسب

عفونتها مانند سل ستون فقرات و آبسه داخل لگن

عوامل خطر

بعضی از مواردی که در ارتباط با سیاتیک هستند عبارتند از:

• چاقی
• سن
• شغل
• برخی از بیماری‌ها همانند دیابت
• وضعیتهای بدنی نامناسب 
• نشستن‌های طولانی مدت

درمان

با توجه به اینکه عوامل مختلفی در ایجاد علایم سیاتیک نقش دارند، تشخیص علت یا مجموعه عوامل اختلالات عصب سیاتیک، اولین و مهمترین گام قبل از هر گونه درمان محسوب می‌شود (توسط پزشک متخصص).

به طورکلی درمان با توجه به علت زمینه‌ای ممکن است در ارتباط با یک یا ترکیبی از موارد زیر باشد:

• درمان فیزیوتراپی
• درمان دارویی
• درمان جراحی

نقش فیزیوتراپی در سیاتیک

اهمیت و نقش فیزیوتراپی در سیاتیک شامل موارد زیر است:

• برداشتن فشار از روی عصب با کمک به التیام و بهبود فتق دیسک یا گرفتگی عضلانی و علایم ناشی از آرتروز و تنگی کانال نخاعی
• کاهش درد و التهاب
• تقویت عضلات با توجه به شرایط بیمار
• تمرین‌های کششی مناسب با توجه به وضعیت و مشکلات بیمار
• پیشرفت تدریجی تمرین‌ها به هنگام کاهش علایم و مشکلات بیمار
• تنظیم تمرین‌های هوازی مناسب
• آموزش وضعیت بدنی صحیح به هنگام کار و فعالیتهای روزمره
• و مهم‌تر از همه پیشگیری از عود مجدد بیماری با آموزش‌های الگوی صحیح انجام حرکات به بیمار و اصلاح راستای ساختار بدن