گیلاس

گیلاس میوه ای است مطبوع، خوش طعم و سرشار از ویتامین به رنگ زرد مایل به سفید، زرد مایل به قرمز یا سیاه که گاهی رنگ آن قرمز و کم و بیش تند می شد. گوشت و پوست این میوه به هسته آن چسبیده است. در حال حاضر این میوه در اکثر نقاط ایران پرورش داده می شود. بهترین مکان برای رشد این درخت نقاط معتدل سرد مانند نواحی کوهستانی می باشد. مناطقی که دارای بارانهای زمستانی خوب و تابستانهای خشک و خنک هستند برای درخت گیلاس ایده آل می باشند. برای آنکه ارزش این میوه را بیشتر بشناسید کافی است بدانید تمام قسمت های آن از جمله هسته، دم، برگ و ساقه درخت در طب و صنعت کاربرد دارد. گیلاس میوه ای بسیار ظریف و حساس است به همین دلیل مدت زمان نگهداری آن در یخچال کوتاه است. این میوه تا یک هفته در یخچال و تا یک سال در فریزر قابل نگهداری است. گیلاس مرغوب باید رسیده، بی لک، تمیز و گوشتالو باشد. مدت زمان نگهداری گیلاس دمدار بیشتر از گیلاس بدون دم است. در بین گیلاسهای موجود در بازار گیلاس مشهدی که دارای رنگ قرمز می باشد مدت زمان نگهداری بیشتری در یخچال دارد و گیلاسی که دارای رنگ زرد یا نارنجی (مخلوط) است، مدت زمان کمتری در یخچال نگهداری می شود. محل نگهداری گیلاس در طبقات پایین یخچال است.

خواص غذایی – دارویی گیلاس

• گیلاس طبیعت سرد دارد.

• اعصاب را تسکین داده و برای قلب مفید است.

• این میوه لذیذ دارای پتاسیم بالا و سدیم کمی است و با نگهداری آب در بدن، تعادل آن را در اندامها حفظ می کند.

• نوع سیاه رنگ گیلاس دارای مقدار زیادی آهن است و برای کم خونی مفید می باشد.

• معده و روده را تمیز، پاکیزه و ضد عفونی می کند و تخمیر آنها را از بین می برد، از این رو یبوست را معالجه می کند و اسهال، مخصوصاً اسهال خونی را شفا می بخشد.

• گیلاس برای سوء هاضمه بسیار مفید است.

• در کاهش کلسترول بد خون موثر است.

• خوردن گیلاس دستگاه گوارش، مجاری ادرار و لوله هاضمه را پاک و زهکشی کرده و همانند یک عامل تخلیه کننده و تصفیه کننده عمل می کند و سنگها را از بین می برد.

• قند گیلاس همانند قند سیب، گلابی و آلو از نوع سوربیتول و همچنین لولوز است که هفتاد درصد آن در بدن انسان سوخته و بدون اینکه به گلوکز تبدیل شود، ایجاد کالری و حرارت می کند. از این رو برای بیماران مبتلا به مرض (دیابت) مضر نمی باشد. خوب است بدانید در گیلاس ترکیبی شیمیایی موسوم به (آنتوسیانین) کشف کرده اند که برای مقابله با بیماری دیابت سودمند است چرا که انسولین خون را تا پنجاه درصد افزایش داده و باعث کاهش قند خون می شود.

• دارای موادی است که درد حاصل از آرتریت (التهاب مفاصل) را کاهش می دهد.

• به علت دارا بودن ویتامین های (ث) ، (ب۲) و (پ پ) و مقدار زیادی ویتامین (آ) برای چشم فوق العاده مفید است.

• خوردن گیلاس برای اشخاصی که تصلیب شرایین، ناراحتی کبد، یبوست، جمع شدن گاز در روده ها و تخمیر غذا دارند موثر است.

• بهترین تعدیل کننده خون، گیلاس است و PH خون (میزان اسیدی – بازی) را متعادل می نماید.

• از میوه گیلاس برای دفع سموم بدن استفاده می نمایند. برای این منظور باید صبح ناشتا نخست صد گرم گیلاس میل نموده و بتدریج مقدار آن را تا پانصد گرم افزایش دهید.

• در رشد و تکامل بچه هایی که دیر رشد می کنند، موثر است.

• گیلاس دارای کالری و چربی کمی بوده و مقدار زیادی آب دارد. تحقیقات نشان داده افزایش مصرف آب، سطح انرژی و متابولیسم بدن را افزایش می دهد، در نتیجه انرژی بیشتری در بدن می سوزد. از این رو بسیاری از افراد اثرات مفید میوه هایی مثل آلبالو و گیلاس را در کاهش وزن خود مشاهده
  کرده اند.

• در بررسی ها مشخص شده عصاره گیلاس سیاه یک ضد باکتری علیه فساد دندان است و تا نود درصد فعالیت آنزیمهای عامل تشکیل پلاک دندان را متوقف می کند.

• برای درمان لک و پیس، می توانید گیلاس رسیده را له نموده و روی پوست صورت قرار دهید.

• اگر گیلاس را له کرده و روی پوست بگذارید، به علت ویتامینهای زیادی که دارد، پوستهای خسته را لطیف و با نشاط می کند. به همین علت مصرف آن برای زیبایی صورت و گردن تجویز شده است.

• مصرف آن برای اشخاصی که مبتلا به درد صفراوی و روماتیسم شده اند، مفید است.

• برای مبتلایان به نقرس مفید است. چون مقدار اسید اوریک را که در بدن نقرسی ها بالاست، کاهش می دهد.

• زخمهای داخلی را التیام داده و درمان می کند.

• گیلاس سموم بدن را دفع کرده و خون را تصفیه می نماید.

• چنانچه می خواهید لاغر شوید می توانید دویست و پنجاه گرم گیلاس را قبل از غذا میل نمایید. زیرا خوردن گیلاس قبل از غذا شخص را سیر کرده و جلو اشتها را می گیرد و در عین حال او را چاق
  نمی کند. ضمناً نباید در این مدت مواد نشاسته ای مثل نان، ماکارونی، برنج، حبوبات و شیرینی مصرف کنید.

• استعمال خارجی گیلاس برای تسکین سردرد و میگرن شدید موثر است. برای این منظور گیلاسها را له کرده و روی پیشانی خود بگذارید.

• مصرف دم کرده گیلاس، حجم ادرار را – در حالی که مواد اسیدی آن را کم می کند – زیاد می نماید.

 

ترکیبات غذایی – شیمیایی گیلاس

آب، ویتامینهای (آ – A) ، (ب – B) ، (ث – C) و (د – D) ، چربی، قند، کربوهیدرات، پروتئین، آهن، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، سدیم، گوگرد، مس، منگنز، فسفر، کلر، روی، اسیدفولیک، فیبر و ملاتونین.

خواص غذایی – دارویی دم گیلاس

• در بیماری های کلیه و مثانه مهمترین دارویی که برای بیمار تجویز می شود، دم گیلاس است که دارویی مدر می باشد. از بین داروهای گیاهی، جوشانده دم گیلاس و کاکل ذرت بسیار متداول و موثر است. برای این منظور باید سی گرم دم گیلاس را که قبلاً به مدت دوازده ساعت در آب سرد خیس نموده اید در یک لیتر آب بجوشانید و صبح، ظهر و شب یک لیوان از آن میل نمایید. وقتی کاکل ذرت را به آن جوشانده اضافه می کنید، اثر دم گیلاس تکمیل می شود.

• سی گرم دم گیلاس تازه یا خشک را در مقداری آب به مدت پنج دقیقه بجوشانید، سپس آن را تا داغ است روی دویست و پنجاه گرم گیلاس با برشهای سیب درختی بریزید تا بیست دقیقه دم بکشد، بعد از صافی بگذرانید و در طول روز آن را کم کم بنوشید تا به راحتی برونشیت را معالجه کند.

• جوشانده دم گیلاس به ترتیبی که در بالا گفته شد، تب را از بین می برد.

• مصرف دم کرده سی گرم دم گیلاس در یک لیتر آب به مدت ده دقیقه، برای معالجه تکرر ادرار، انسداد و تورم مجاری ادرار، طحال و کبد و درمان استسقاء موثر است.

• همچنین این دم کرده برای درمان بیماری های گریپ، حبس ادرار، یرقان، روماتیسم، نقرس و قولنج کلیوی مفید می باشد.

 

تذکر

1. میوه گیلاس را باید خوب بجوید تا به راحتی هضم شود.

2. خوردن گیلاس پس از غذا، باعث نفخ و سوء هاضمه می شود، چون از هضم سریع غذا جلوگیری می‌کند، ضمناً گفته می شود که کرم معده ایجاد می کند.

 

منبع: مجله روزهای زندگی